Informacje o Wydziale

Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie (UJD) ma długą tradycję akademicką, wywodzącą się z powołania Uczelni w 1971 roku. W rezultacie zmian strukturalnych w roku akademickim 1990/1991 Wyższa Szkoła Pedagogiczna funkcjonowała w strukturze 4-wydziałowej: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Wydział Pedagogiczny, Wydział Filologiczno-Historyczny i Wydział Wychowania Artystycznego. Na mocy uchwały Senatu z 27 lipca 1990 roku w miejsce Wydziału Humanistyczno-Pedagogicznego powołany został Wydział Filologiczno-Historyczny. Wtedy powstał także samodzielny Zakład Filologii Germańskiej.

Istotnymi etapami rozwoju naukowego Wydziału były uzyskane uprawnienia do nadawania stopni naukowych. Od 29 stycznia 2001 roku Wydział posiadał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie historia; od 23 kwietnia 2007 roku uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (była to pierwsza dyscyplina na uczelni, która uzyskała takie uprawnienia); od 19 grudnia 2011 roku uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo i od 28 września 2015 roku uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych, w dyscyplinie językoznawstwo. Zgodnie z decyzją Ministerstwa Edukacji i Nauki w 2022 roku dyscypliny naukowe Wydziału Humanistycznego otrzymały następujące kategorie: literaturoznawstwo – A, historia – A, językoznawstwo – B+, filozofia – B+.

W latach 2002-2025 funkcję dziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego pełnili: prof. dr hab. Tadeusz Srogosz (2002-2004); prof. dr hab. Andrzej J. Zakrzewski (2004-2008); dr hab. Dariusz Złotkowski, prof. AJD (2008-2012); dr hab. Agnieszka Czajkowska, prof. AJD (2012-2019). W wyniku zmian strukturalnych Uczelni od 1 października 2019 roku na bazie Wydziału Filologiczno-Historycznego utworzono Wydział Humanistyczny. Dziekanem była nadal do 2020 r. prof. dr hab. Agnieszka Czajkowska. Od roku 2020 Wydziałem Humanistycznym kieruje dr Przemysław Sznurkowski, prof. UJD.

Na Wydziale rozwija się ruch naukowy studentów i doktorantów. Od 2013 roku tworzy go Koło Naukowe Studen­tów i Doktorantów. Organizuje ono otwarte zebrania i konferencje naukowe, a także wydaje biuletyn naukowy. Do roku 2019 Wydział Humanistyczny realizował oprócz studiów pierwszego i drugiego stopnia także studia doktoranckie (trzeciego stopnia). Ustawa z 20 lipca 2018 roku Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zmieniła sposób prowadzenia studiów doktoranckich. Zadanie to powierzono Szkole Doktorskiej.

W nowej strukturze Uczelni powołano również Radę ds. Nadawania Stopni Naukowych i Stopni w Zakresie Sztuki, realizującą uprawnienia w zakresie doktoryzowania i habilitowania. Jej przewodniczącym w latach 2019-2023 był dr hab. Robert Majzner, prof. UJD.

Ważnym wyznacznikiem miejsca Wydziału w społeczności akademickiej UJD jest przyznawanie godności doktora honoris causa. Z inicjatywy Wydziału godność tę otrzymali: prof. dr hab. Henryk Samsonowicz (2010 r.), prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk (2012 r.), prof. dr hab. Gerhard Wolf Fieguth (2014 r.), prof. dr hab. Marian Kisiel (2015 r.), prof. dr hab. Andrzej J. Zakrzewski (2016 r.), prof. dr hab. Stanisław Gajda (2018 r.).

Ważnym wydarzeniem naukowym, m.in. dzięki wysiłkom dr. hab. Jerzego Mizgalskiego, prof. UJD, było zorganizowanie w 2004 roku w pawilonie w Parku im S. Staszica w Częstochowie wystawy „Żydzi-Częstochowianie”. Warto zwrócić uwagę na wkład częstochowskich historyków w powstanie w latach 2002-2006 czterotomowej monografii Częstochowy. Przykładem aktywności naukowej była zorganizowana w 2005 roku, w 350 rocznicę zwycięskiej obrony klasztoru jasnogórskiego przed Szwedami, konferencja. Gościem honorowym był ambasador Królestwa Szwecji – Tomas Bertelman. Pracownicy Wydziału aktywnie uczestniczyli również w życiu naukowym poza granicami kraju. W 2012 roku obchodzono 20-lecie bliskiej współpracy naukowo-dydaktycznej z Uniwersytetem Koblenz-Landau. Częstochowscy humaniści, poczynając od 2014 roku, organizowali w mieście Festiwal Filmów Dokumentalnych im. Braci Krzemińskich. Innym wyrazem współpracy międzynarodowej była interdyscyplinarna konferencja naukowa pt. "Lekarz na prowincji". Zorganizowano ją w 2017 roku wspólnie z Uniwersytetem w Ostrawie. Wyrazem aktywności naukowej pracowników Wydziału było zorganizowanie w Senacie RP w 2018 roku konferencji poświęconej Zofii Kossak pt.: „Zofia Kossak w 50. rocznicę śmierci”. W 2019 roku prof. dr hab. Agnieszka Czajkowska, z gronem współpracowników, zorganizowała sympozjum naukowe „Jasna Góra – skarbiec kultury polskiej i europejskiej”. Przez wiele lat pracownicy Wydziału, na czele z dr. Krzysztofem Czajkowskim, prowadzili zajęcia w ramach Letniej Szkoły Języka i Kultury Polskiej. Słuchaczom przekazywano wiedzę z historii Polski, jej kultury, sztuki oraz literatury pięknej. Działania te miały służyć doskonaleniu umiejętności poprawnego posługiwania się językiem polskim, bliższemu poznaniu naszej kultury.

Na przestrzeni lat Wydział dynamicznie się rozwijał, zmieniając strukturę i poszerzając ofertę edukacyjną, aby sprostać współczesnym wyzwaniom naukowym i dydaktycznym. Obecnie Wydział Humanistyczny jest jednym z najważniejszych ośrodków humanistycznych w regionie, wywierając istotny wpływ na rozwój społeczno-kulturowy Częstochowy i okolic. Jako wiodąca jednostka naukowo-dydaktyczna w regionie częstochowskim Wydział zapewnia wysoką jakość kształcenia oraz wszechstronny rozwój studentów.

Dzięki nowoczesnemu podejściu do edukacji, absolwenci Wydziału są doskonale przygotowani do pracy w różnych sektorach, w tym w kulturze, mediach, edukacji i administracji publicznej. Wydział kształci nowoczesnych humanistów, którzy łączą wiedzę teoretyczną z praktycznymi umiejętnościami niezbędnymi w dynamicznie zmieniającym się świecie.

Obecnie pracownicy Wydziału prowadzą badania w obszarach kluczowych dla współczesnej humanistyki, m.in. w zakresie analizy przemian kulturowych w kontekście globalizacji i komunikacji międzykulturowej, filozoficznych i socjologicznych aspektów współczesności, w tym etyki i teorii mediów, studiów nad historią regionalną, szczególnie dziejami Częstochowy i okolic. Prowadzą również badania nad literaturą i językiem, w tym nad zjawiskami transkulturowymi w literaturze. Efekty badań zamieszczane są w formie publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych i seriach wydawniczych oraz wystąpień na międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych. Pracownicy Wydziału biorą udział w projektach badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki i inne instytucje grantowe. Promują także nowoczesne metody nauczania, takie jak warsztaty interdyscyplinarne i projekty badawcze angażujące studentów.

Aktualna struktura Wydziału Humanistycznego obejmuje następujące jednostki naukowo-dydaktyczne:

• Instytut Historii
• Instytut Językoznawstwa
• Instytut Literaturoznawstwa
• Katedra Filozofii

Wydział Humanistyczny oferuje szeroką gamę kierunków studiów na poziomie licencjackim oraz magisterskim, w tym:

• Dziennikarstwo i kultura mediów
• Filologia angielska
• Filologia germańska
• Filologia polska
• Filozofia
• Historia
• Iberoznawstwo
• Specialized English for Business (studia drugiego stopnia w języku angielskim)

Opis kierunków wraz z wykazem specjalności dostępny w zakładce: Kandydat / Kierunki studiów z wykazem specjalności

Opracował: prof. dr hab. Dariusz Złotkowski