dr hab. Joanna Warońska-Gęsiarz, prof. UJD

dr hab. Joanna Warońska-Gęsiarz, prof. UJD

Stanowisko: profesor Uczelni; stanowisko badawczo-dydaktyczne

Dyżur: pokój DE-416

e-mail: j.waronska@ujd.edu.pl

ORCID: 0000-0002-5757-4078

Biogram

Absolwentka filologii polskiej w Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie (obecnie Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie). Zatrudniona w 2002 roku; kolejne stanowiska: asystent, adiunkt, a obecnie profesor Uczelni. Uczestniczy w organizowaniu inicjatyw naukowo-dydaktycznych (m.in. od 2014 jest współorganizatorką cyklicznej konferencji Czytanie Dwudziestolecia) oraz jest aktywną popularyzatorką nauki (prowadzi spotkania autorskie i wygłasza prelekcje).

Pełniła wiele funkcji administracyjnych w Uczelni; była zastępcą dyrektora Instytutu Filologii Polskiej ds. dydaktyki, prodziekanem studencko-dydaktycznym Wydziału Humanistycznego oraz prorektorem ds. studenckich.

Współpracuje m.in. z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Częstochowie, Muzeum Częstochowskim, Ośrodkiem Promocji Kultury „Gaude Mater", Biblioteką Publiczną im. dr Władysława Biegańskiego, częstochowskimi uniwersytetami III wieku oraz częstochowskimi mediami. W Polskim Radiu Katowice opowiada o literaturze i kulturze, przygotowując audycje z redaktorem Markiem Mierzwiakiem, a w miesięczniku społeczno-kulturalnym „Śląsk” publikuje recenzje teatralne.

Zainteresowania badawcze

• literatura i teatr XX wieku;
• dramat i teatr Dwudziestolecia;
• teatralność i widowiskowość w kulturze;
• kultura Częstochowy i regionu.

Wykształcenie

• 2010, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa; Uniwersytet Śląski w Katowicach; rozprawa Twórczość dramaturgiczna Brunona Winawera napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Hurnik; recenzenci: prof. dr hab. Marian Kisiel, prof. dr hab. Andrzej Zawada;
• 2020, doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo; osiągnięcie naukowe Komedia środowiska skamandryckiego.

Publikacje (wybór od 2016)

Monografie:

• Skamandryci w teatrze, Częstochowa 2019; książka powstała w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki (Sonata 5) Komedia według skamandrytów; DEC-2013/09/D/HS2/02773;
• Bruno Winawer. Między nauką a teatrem, Warszawa 2023; publikacja sfinansowana w ramach programu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Doskonała Nauka”; DNM/SP/513558/2021.

Artykuły w czasopismach:

• Sachem – performer czy postać sceniczna?, „Ruch Literacki” 2016, z. 3, s. 315–326;
• Wokół „Przepióreczki”. Dyskusje i polemiki, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” nr 27 (2016), s. 207–228;
• Wyspiański i skamandryci. O początkach grupy i próbach dramatycznych Jana Lechonia, „Irydion” 2017, nr 1, s. 199–217;
• Barabasz w kulturze XX wieku. Znaczenia postaci oraz sposób jej istnienia, „Irydion” 2017, nr 2, s. 145–162;
• Świadomość teatralna Antoniego Słonimskiego zapisana w debiucie prozatorskim, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura” 2018, nr 2 s. 100–115;
• Czego to oglądać nie chcieliście, panowie? O „Nagrodzie literackiej”, komedii Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, „Ruch Literacki” 2018, nr 3, s. 241–260;
• Kobiecość a płeć żeńska. Komediopisarki dwudziestolecia międzywojennego wobec dyskursu emancypacyjnego, „Wielogłos” 2020, nr 2, s. 96-116.
• Is It Really a “Mothers’ Hell”? On Motherhood in the Dramas of Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, „Prace Literaturoznawcze” 2020, s. 127-143.
• Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów, „Transfer. Reception Studies”, t. 7: Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane, red. J. Ławnikowskiej-Koper, A. Majkiewicz, A. Budrewicz, Częstochowa 2022, s. 241-260;
• Revisiting Comedies of the Skamander Group, „The Polish Review” 69, No. 4, 2024, p. 42-57.

Rozdziały w monografiach wieloautorskich:

• Międzywojenne wypowiedzi Józefa Wittlina o dramatach i dramatopisarzach, [w:] Polska krytyka literacka w XIX i XX wieku, red. M. Gabryś-Sławińska, „Obrazy Kultury Polskiej” Lublin 2016, s. 167–182;
• Fizyką w dramat, dramatem w fizykę. O relacjach nauki i sztuki scenicznej, [w:] Szkiełko i oko. Humanistyka w dialogu z fizyką, red. A Regiewicz, A. Żywiołek, Warszawa – Bellerive-sur-Allier 2017, s. 253–278;
• Władysław Sebyła pisarz niesceniczny?, [w:] Władysław Sebyła. Lektury, red. J. Kisiel i E. Wróbel, Katowice 2017, s. 343–362;
• Budowanie wspólnoty. Dramaty Zofii Kossak, [w:] Zofia Kossak – bezcenne dziedzictwo, red. E. Hurnik, A. Wypych-Gawrońska, E. Dziewońska-Chudy, przy współudziale A. Warzochy, Częstochowa 2020, s. 201–216; wersja angielska: Building a community. Zofia Kossak’s dramas, [w:] Zofia Kossak – a Priceless Hertitage, edited by E. Hurnik, A. Wypych-Gawrońska, E. Dziewońska-Chudy, with participation A. Warzocha, Czestochowa 2023, p. 213-230;
• „Myśliwi” Władysława Terleckiego. Dramat o polowaniu na prawdę w atmosferze narastającej niesamowitości, [w:] Historia i los. Szkice o twórczości Władysław Lecha Terleckiego, red. M. Kisiel, J. Warońska-Gęsiarz i E. Wróbel, Kraków 2022, s. 109-129;
• Jak opisać miłość. „Przymiotniki” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, [w:] Czytanie Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, red. Kucab, W. Lewandowski, J. Osiński, Kraków 2024, s. 155–169.

 

Inne działania badawczo-dydaktyczne

Kierowniczka projektu NCN (Sonata 5), realizowanego w latach 2014-2018 Komedia według skamandrytów; DEC-2013/09/D/HS2/02773.

Wykonawczyni (autorka haseł osobowych) w projekcie: Słownik polskiej krytyki literackiej XIX wieku. 1764–1918 (cz. 2. Hasła osobowe), Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, kierownik prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa, grant NPRH nr 11H 17 0213 85, lata 2018-2022.

W latach 2012-2018 pełniła funkcję sekretarza czasopisma „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filologia Polska. Historia i Teoria Literatury", a następnie „Irydion. Literatura – Teatr – Kultura". Od 2024 roku jest członkinią redakcji czasopisma „Czytanie Dwudziestolecia”.

Członkini Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza; od 2007 roku pełni funkcję skarbnika Częstochowskiego Oddziału TLiAM, w latach 2012-2020 członkini Sądu Koleżeńskiego TLiAM w Warszawie.

Członkini Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych, Komisji Historycznoliterackiej PAN Oddział w Katowicach oraz Pracowni Historii Dramatu 1864-1939, działającej przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 2013-2018 była członkinią Rady Artystycznej Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.

Od 2014 roku powołana do komitetu okręgowego w Katowicach Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.

W 2018/2019 do 2023 była członkinią Kapituły Nagrody Teatralnej Prezydenta Miasta Częstochowy oraz Nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy kultury (kategoria teatr i film).

Od 2019 do września 2024 jurorka Nagrody Teatralnej „Złote Maski" w województwie śląskim przyznawanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach.