Instrukcja praktyki ciągłej psychologiczno-pedagogicznej (studia drugiego stopnia)

Instrukcja praktyki zawodowej III

(w odniesieniu do grupy zajęć B. Przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne) dla studentów dwuletnich studiów magisterskich (drugiego stopnia) odbywających praktykę zawodową ciągłą w szkole ponadpodstawowej na kierunkach ze specjalnością nauczycielską

I. Informacje wstępne

1. Zgodnie z przyjętym programem studiów, w oparciu o standard kształcenia przygotowujący do wykonywania zawodu nauczyciela oraz regulamin praktyk obowiązujący w Uczelni, student zobowiązany jest do odbycia praktyki zawodowej ciągłej. Instytucjami, w których student może odbywać niniejszą praktykę są szkoły ponadpodstawowe.
2. Praktyki mogą odbywać się w szkołach ponadpodstawowych spełniających kryteria umożliwiające praktykantom realizację wyszczególnionych poniżej efektów uczenia się. Powinny dysponować odpowiednim zapleczem lokalowym oraz pedagogiczno-dydaktycznym. Szkoły zapewniają praktykantom dostęp do odpowiednio uposażonych pracowni przedmiotowych, pokoju nauczycielskiego, gabinetu pedagoga szkolnego ewentualnie gabinetu psychologa. 
3. Praktyka ciągła realizowana jest w semestrze 2, w wymiarze 15 godzin (1 tydzień). Wymiar realizacyjny praktyki jest zgodny z programem studiów dla poszczególnych kierunków ze specjalnościami nauczycielskimi.
4. Praktyki stanowią integralną część procesu dydaktycznego i równorzędnie z innymi zajęciami objętymi planem studiów podlegają obowiązkowemu zaliczeniu.
5. Z ramienia szkoły praktykantami opiekują się wyznaczeni przez dyrektora szkoły nauczyciele. Zalecana jest opieka ze strony nauczyciela-wychowawcy, psychologa czy pedagoga szkolnego. W przypadku wychowawcy powinien być to nauczyciel w stopniu mianowanym, natomiast w przypadku psychologa czy pedagoga posiadać pięcioletni staż pracy.
6. Z ramienia Uczelni praktykantami opiekują się wyznaczeni nauczyciele akademiccy.

II. Cele praktyki:

Celami praktyki jest przygotowanie studentki/studenta do realizacji zadań zawodowych: dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, wynikających z zawodu nauczyciela. W tym:

• zapoznanie się z organizacją pracy szkoły, warsztatem pracy nauczyciela, formami i metodami nauczania i wychowania,
• umożliwienie kształtowania i rozwoju umiejętności dydaktyczno-wychowawczych w bezpośrednim kontakcie z uczniami,
• weryfikacja własnych predyspozycji do wykonywania zawodu,
• poznanie zakresu form pomocy pedagogicznej i psychologicznej realizowanych w szkole,
• gromadzenie doświadczenia powiązanego z pracą dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą.

III. Efekty uczenia się zgodnie ze standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela:

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

a) B.3.W1. zadania charakterystyczne dla szkoły lub placówki systemu oświaty oraz środowisko, w jakim one działają;

b) B.3.W2. organizację, statut i plan pracy szkoły, program wychowawczo-profilaktyczny oraz program realizacji doradztwa zawodowego;

c) B.3.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza nią.

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

a) B.3.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy wychowawcy klasy, jego interakcji z uczniami oraz sposobu, w jaki planuje i przeprowadza zajęcia wychowawcze;

b) B.3.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo-wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli przedmiotów;

c) B.3.U3. wyciągać wnioski, w miarę możliwości, z bezpośredniej obserwacji pracy rady pedagogicznej i zespołu wychowawców klas;

d) B.3.U4. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo-wychowawczych nauczycieli, w tym podczas dyżurów na przerwach międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich;

e) B.3.U5. zaplanować i przeprowadzić zajęcia wychowawcze pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych;

f) B.3.U6. analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno-pedagogicznego, sytuacje i zdarzenia pedagogiczne zaobserwowane lub doświadczone w czasie praktyk.

W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

a) B.3.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych i z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.

IV. Szczegółowe zadania realizowane podczas praktyki:

W trakcie odbywania praktyk studentka/student:

• zapoznaje się ze specyfiką pracy szkoły ponadpodstawowej, w szczególności z:
  - zadaniami charakterystycznymi dla tego typu placówki,
  - środowiskiem działania szkoły,
  - organizacją szkoły,
  - statutem szkoły,
  - planem pracy szkoły,
  - programem wychowawczo-profilaktycznym,
  - bezpieczeństwem uczniów w szkole i poza nią,
  - rolą i zadaniami działających w szkole organów społecznych.
• obserwuje pracę opiekuńczo-wychowawczą nauczycieli, w tym prowadzone przez nich lekcje wychowawcze oraz pozalekcyjne działania opiekuńczo-wychowawczych,
• obserwuje aktywność uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, poznaje zainteresowania uczniów i wzajemne relacje pomiędzy nimi,
• samodzielnie przygotowuje, przeprowadza i ewaluuje przynajmniej jedną lekcję wychowawczą,
• zapoznaje się z realizacją zasad edukacji włączającej w odniesieniu do wybranych przedmiotów,
• w miarę możliwości obserwuje pracę pedagoga lub psychologa w szkole oraz zespołu wychowawców.

V. Organizacja praktyki:

1. Student odbywa praktykę na podstawie umowy o organizację praktyk ciągłych zawartą pomiędzy Uczelnią a placówką.
2. Absencję podczas trwania praktyki student usprawiedliwia zwolnieniem lekarskim lub dokumentem urzędowym przedstawionym dyrektorowi szkoły oraz opiekunowi praktyki z ramienia Uczelni. Opuszczone dni powinny być odrobione w uzgodnieniu z opiekunem praktyk zarówno z ramienia szkoły jak i Uczelni.
3. Nieusprawiedliwiona nieobecność powoduje niezaliczenie praktyki.

VI. Przebieg praktyki:

Obowiązkiem studentki/studenta jest:

• zapoznanie się z instrukcją praktyk,
• realizacja praktyki w wymiarze 15 godzin w semestrze 2 w terminie ustalonym przez Uczelnię,
• zapoznanie się z dokumentami, warunkami, bazą, wyposażeniem, strukturą organizacyjną placówki,
• hospitowanie prowadzonych przez nauczyciela zajęć wychowawczych,
• aktywne uczestnictwo w działaniach wychowawczych, opiekuńczych i dydaktycznych podejmowanych w placówce,
• samodzielne przeprowadzenie przynajmniej jednej lekcji wychowawczej,
• systematyczne prowadzenie dziennika praktyk, w którym studentka/student opisuje zadania wynikające z punktu IV niniejszej instrukcji. Opis musi zawierać termin i obszar zrealizowanych zadań,
• analizowanie i podsumowanie przebiegu praktyki z opiekunem z ramienia Uczelni.

VII. Zadania opiekuna praktyk wyznaczonego przez szkołę:

Zadania opiekuna wynikają z zadań szczegółowych realizowanych przez studenta w czasie praktyki. W szczególności odnoszą się do:

• zapoznania studenta ze specyfiką i zadaniami szkoły, w tym obowiązującymi w szkole dokumentami oraz realizowanymi programami
• opieki w wymiarze dydaktycznym oraz psychologiczno-pedagogicznym
• umożliwienia studentowi obserwacji i prowadzenia lekcji wychowawczych oraz pozalekcyjnych zajęć opiekuńczo-wychowawczych
• włączenia studenta do pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
• koordynowania samodzielnej pracy studenta
• zaliczenia praktyki (uzupełnienie „Karty oceny praktyki psychologiczno-pedagogicznej”, sprawdzenie dziennika praktyk)

VIII. Zaliczenie praktyk:

1. Zaliczenia praktyki dokonuje opiekun praktyk z ramienia Uczelni na podstawie zrealizowanych efektów uczenia się, pozytywnej oceny praktyki oraz dokumentacji praktyki:
   a) „Karty oceny praktyki psychologiczno-pedagogicznej”, wypełnionej przez opiekuna z ramienia szkoły wraz z jego opinią na temat praktykantki/praktykanta. Karta zawiera zadania realizowane przez studentkę/studenta w czasie praktyki, wynikające z efektów uczenia się (por. pkt III).
   b) dziennika praktyki poświadczonego przez szkołę;
   c) scenariusza przeprowadzonych zajęć wychowawczych z ich oceną, wystawioną przez opiekuna z ramienia placówki,
   d) pisemnego sprawozdania studentki/studenta z praktyki zawierającego własne refleksje na temat:
   - analizowanej w trakcie praktyki dokumentacji placówki,
   - hospitowanych zajęć programowych i/lub pozaprogramowych,
   - przeprowadzonych przez siebie zajęć,
   - obserwowanej w czasie trwania praktyki grupy rówieśniczej (klasy szkolnej),
   - spostrzeżeń związanych z wykonanymi podczas praktyki zadaniami.
2. Pełną dokumentację z przebiegu praktyki należy przedstawić opiekunowi praktyki z ramienia Uczelni w ciągu tygodnia od zakończenia praktyki. Studenci studiów niestacjonarnych składają wymagane dokumenty na najbliższym zjeździe po zakończonej praktyce.

IX. Dokumentacja praktyki psychologiczno-pedagogicznej:

1. Instrukcja przebiegu praktyk obowiązująca studentów i nauczycieli będących opiekunami praktyk.
2. Dziennik praktyk.
3. „Karta oceny praktyki psychologiczno-pedagogicznej”, wypełniona przez opiekuna z ramienia szkoły. Na tej podstawie koordynator z ramienia Uczelni wpisuje zaliczenie. Dokumenty w/w są przekazywane później do teczki osobowej studenta.
4. Sprawozdanie z przebiegu praktyki oraz „Druk zaliczenia praktyki ciągłej”, przygotowane przez opiekuna z ramienia Uczelni na podstawie „Karty oceny praktyki psychologiczno-pedagogicznej”, sprawozdania studentki/studenta oraz dziennika praktyk.

X. Uwagi dodatkowe:

1. Dyrektor szkoły zapewnia warunki realizacji praktyki, które umożliwią praktykantom pełne wykonanie zadań.
2. W czasie trwania praktyki studenci są zobowiązani do przestrzegania dyscypliny i regulaminu pracy obowiązującego w szkole.
3. Konspekt lekcji w formie pisemnej powinien być przedstawiony szkolnemu opiekunowi praktyki do zatwierdzenia nie później niż w przeddzień prowadzonej lekcji. Zatwierdzenie konspektu jest równoznaczne z dopuszczeniem praktykanta do prowadzenia lekcji.