Zagadnienia na egzamin dyplomowy: Kierunek Fiilologia polska - studia pierwszego i drugiego stopnia
Zagadnienia do egzaminu dyplomowego na kierunku filologia polska Literaturoznawstwo – studia pierwszego stopnia
- Tradycja antyczna i tradycja biblijna w dziełach literatury staropolskiej
- Europejskość (uniwersalność) i swojskość (rodzimość) polskiej literatury epok dawnych
- Ideały epok dawnych, od średniowiecza do baroku, w przekazach literatury staropolskiej
- Ewolucja postaci bohaterów, tematów i wątków w tekstach literackich od średniowiecza do baroku
- Gatunki, formy, style literatury staropolskiej od średniowiecza do baroku
- Główne nurty literatury oświeceniowej: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko
- Czas przełomu – między pseudoklasycyzmem a romantyzmem. Dyskusje literackie, stanowiska
- Liryka i epika romantyzmu – charakterystyczne gatunki, tematy, formy, bohaterowie
- Dramat romantyczny – w dobie przemian i nowatorstwa gatunkowego, twórcy, tematyka, inspiracje
- Romantyzm krajowy – znani twórcy rodzimego oblicza literatury romantycznej
- Poezja „czasów niepoetyckich”. Sonety „Nad głębiami” Adama Asnyka – forma cyklu poetyckiego i problematyka utworów
- Poetyka powieści tendencyjnej na przykładzie „Marty” E. Orzeszkowej
- Cechy powieści dojrzałego realizmu na wybranym przykładzie literatury polskiej
- Poetyka wybranej powieści historycznej Henryka Sienkiewicza w kontekście jego tekstu O powieści historycznej
- Powstanie styczniowe w wybranych tekstach literackich (np. Nad Niemnem, Gloria victis, Omyłka).
- Metafora w liryce Młodej Polski (na wybranych przykładach)
- Estetyka powieści młodopolskiej ( na wybranych przykładach)
- Poezja Młodej Polski wobec dekadentyzmu
- Młodopolski franciszkanizm i poetyka codzienności
- Symbolizm, impresjonizm, preekspresjonizm w poezji
- Nurty w dramaturgii Młodej Polski
- Liryka skamandrytów (J. Lechoń, K. Wierzyński, J. Tuwim, A. Słonimski, J. Iwaszkiewicz)
- Program Awangardy Krakowskiej i jego poetycka realizacja
- Międzywojenna twórczość Juliana Przybosia
- Problematyka społeczna w prozie międzywojennej
- Ferdydurke W. Gombrowicza wobec tradycyjnego modelu powieści
- Ważni dramaturdzy okresu międzywojennego – analiza wybranego utworu (S. I. Witkiewicz, J. Szaniawski, W. Gombrowicz)
- Międzywojenna twórczość Czesława Miłosza
- Literatura doświadczeń granicznych (wybrane przykłady)
- Szoah w literaturze. Wybrane przykłady
- Katastrofizm w liryce (Władysław Broniewski, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, Józef Czechowicz
- Poezja podczas okupacji. Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Andrzej Stroiński
- Dziennik jako gatunek literacki w wieku XX (Gombrowicz, Tyrmand, Nałkowska, Koniński, Iwaszkiewicz)
- Autobiografizm w polskiej literaturze po roku 1956
- Egzystencjalizm w literaturze wieku XX
- Teoria literatury jako „szerokie pole interdyscyplinarne” – wyjaśnij myśl Jonathana Cullera
- Poezja lingwistyczna jako jedna z wypowiedzi we współczesnej literaturze polskiej
- Mit i ideologia w kontekście literatury wieku XX
- Adaptacja jako przetworzenie i interpretacja dzieła literackiego na język filmu
- Badanie literatury jako zajęcie eklektyczne – Nowy Historyzm
- Wpływ sytuacji wolnorynkowej na status literatury wysokoartystycznej po 1989 roku?
- Rozwój literatury chłopskiej/wiejskiej (zwrot plebejski) ze szczególnym uwzględnieniem lat 2010-2020
- Najważniejsze powieści nurtu feministycznego po 1989 roku
- Twórczość tzw. pokolenia bruLionu
- Twórczość najważniejszych autorów emigracyjnych po 1989 roku
- Tendencje, style i nurty najnowszej poezji (ze szczególnym uwzględnieniem o’haryzmu, wzorca brulionowego, „skrzydeł Sosnowskiego”, neolingwizmu warszawskiego, nurtu kobiecej poezji somatycznej).
Zagadnienia do egzaminu dyplomowego na kierunku filologia polska Językoznawstwo – studia pierwszego stopnia
- Leksykologia a leksykografia. Leksem a wyraz
- Struktura znaczeniowa wyrazu – znaczenie leksykalne, aktualne, etymologiczne, przedmiotowe (realne), ekspresywne, asocjacyjne, konotacyjne, stylistyczne, gramatyczne, strukturalne
- Główne działy językoznawstwa opisowego (fonetyka, fonologia, morfologia: fleksja i słowotwórstwo, morfonologia, składnia, semantyka, pragmatyka)
- Słowniki i ich rodzaje
- Relacje semantyczne między wyrazami – homoleksy, polisemy, antonimy, homonimy, synonimy, konwersy, wyrazy ogólne i szczegółowe: hiponimy, kohiponimy, hiperonimy, wyrazy konkretne i abstrakcyjne, eponimy, peryfrazy, paronimy
- Polszczyzna na tle innych języków – klasyfikacja typologiczna
- Polszczyzna na tle innych języków – klasyfikacja genetyczna
- Cechy języka polskiego jako języka fleksyjnego
- Pojęcie kategorii gramatycznej. Kategorie gramatyczne imienne i werbalne
- Komunikacja językowa: akt komunikacji, struktura aktu komunikacji (nadawca, odbiorca, kontakt, komunikat, kontekst, kod)
- Kompetencja komunikacyjna (językowa, tekstowa, kulturowa, socjologiczna, pragmatyczna).
- Teoria aktów mowy (lokucja, illokucja, perlokucja)
- Bezpośrednie i pośrednie akty mowy. Implikacja. Presupozycja
- Komunikacja ustna a komunikacja pisemna, komunikacja werbalna a komunikacja niewerbalna
- Funkcje języka i wypowiedzi wg Renaty Grzegorczykowej
- Socjolekt, profesjolekt, żargon, slang, idiolekt, biolekt, dialekt, gwara, polszczyzna regionalna
- Definicja stylu. Style funkcjonalne – potoczny, naukowy, urzędowy, religijny, retoryczny (przemówień), publicystyczny, język reklamy
- Pojęcie tekstu, wypowiedzi, dyskursu, gatunku tekstu, hipertekstu
- Składniowe środki stylistyczne – potok składniowy, anakolut, eksklamacja
- Figury słowne – epitet, gradacja, elipsa, polisyndeton, asyndeton, anafora, epifora, inwersja, parenteza
- Figury myśli – apostrofa, pytanie retoryczne, porównanie, niedopowiedzenie, ironia
- Działy teorii retorycznej
- Wyrazy o ograniczonym zakresie użycia – kolokwializmy, kancelaryzmy, biblizmy, poetyzmy, archaizmy, regionalizmy, dialektyzmy (gwaryzmy), profesjonalizmy
- Składniowe środki stylistyczne – potok składniowy, anakolut, eksklamacja
- Językoznawstwo normatywne – kultura języka, poprawność językowa, norma językowa, zróżnicowanie współczesnej normy językowej
- Błąd a innowacja językowa, typy błędów językowych
- Kryteria poprawności językowej, publikacje poprawnościowe
- Zasady poprawnej artykulacji samogłosek i spółgłosek
- Podział głosek polskich
- Upodobnienia wewnątrzwyrazowe i międzywyrazowe
- Rozwój akcentu w języku polskim
- Podstawa słowotwórcza i formant, temat fleksyjny i końcówka fleksyjna
- Podstawowe kategorie słowotwórcze rzeczowników
- Podstawowe kategorie słowotwórcze czasowników
- Podstawowe kategorie słowotwórcze przymiotników
- Podstawowe kategorie słowotwórcze przysłówków
- Deklinacja rzeczowników
- Deklinacja przymiotników
- Odmiana liczebników
- Klasyfikacja polskich czasowników (koniugacje)
- Rodzaje orzeczeń i podmiotów w zdaniu
- Przydawka, dopełnienie i okolicznik
- Zdania współrzędnie złożone
- Zdania podrzędnie złożone
- Pochodzenie języka polskiego
- Główne zmiany w systemie wokalicznym polszczyzny
- Główne zmiany w systemie konsonantycznym polszczyzny
- Najważniejsze zmiany w zakresie fleksji języka polskiego
- Periodyzacja dziejów języka polskiego
- Kontakty polszczyzny z innymi językami
Zagadnienia do egzaminu dyplomowego na kierunku filologia polska Literaturoznawstwo – studia drugiego stopnia
- Motywy buntu i ofiary w tekstach kultury współczesnej
- Filozoficzne inspiracje w polskiej literaturze współczesnej. Rozważ problem, wykorzystując dowolne teksty literackie i filozoficzne
- Kreacja czasu w prozie i/lub poezji XIX i XX wieku. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury
- Motyw zagłady i jego artystyczna kreacja w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach
- Konwencje gatunkowe prozy współczesnej i ich funkcje stylistyczne – światopoglądowe. Wykorzystaj dowolne teksty literackie
- Kreacje bohatera lirycznego w poezji polskiej po 1939 roku. Wykorzystaj dowolnie wybrane teksty poetyckie
- Różne sposoby funkcjonowania tradycji romantycznych w literaturze współczesnej. Wykorzystaj dowolne teksty kultury
- Motywy metafizyczne w tekstach kultury współczesnej. Scharakteryzuj wybrane zjawiska
- Modlitwa jako temat i motyw w literaturze polskiej różnych epok. Wykorzystaj dowolnie wybrane teksty kultury
- Wizerunek kobiety w literaturze różnych epok. Próba ukazania ewolucji motywu kobiety na przykładach wybranych tekstów kultury
- Mit dzieciństwa w literaturze współczesnej. Omów wybrane zagadnienia
- Metafora bezdomności w poezji i prozie XX wieku. Omów na wybranych przykładach
- Motywy religijne i ich artystyczne ukształtowanie w literaturze nowoczesnej. Rozważ problem na wybranych przykładach
- Sposoby opowiadania o zagładzie. Omów zagadnienia dotyczące gatunków literackich, narracji, języka, wykorzystując dowolnie wybrane teksty kultury
- Literackie prowokacje i skandale. Na wybranych przykładach omów ich znaczenie i charakter
- Miasto... „To jedyna pustynia, jaka jest dziś dostępna” (A. Camus). Rozważ opinię autora Dżumy odwołując się do wybranych tekstów kultury
- Motyw ogrodu i jego artystyczne ukształtowanie. Omów na wybranych przykładach
- Demaskacja mitów narodowych w twórczości Wyspiańskiego i Żeromskiego. Omów na przykładach wybranych utworów
- Aluzja literacka i jej rola. Rozważ problem na przykładzie wybranych tekstów kultury
- Podróż jako metafora dojrzewania. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów
- Rola motta w interpretacji utworu. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok
- Motywy apokaliptyczne i ich artystyczna kreacja w literaturze XX wieku i filmie. Omów na wybranych przykładach
- Motyw pożegnania w literaturze, malarstwie, filmie. Porównanie sposobów kreacji. Wykorzystaj teksty kultury i zinterpretuj je
- Motyw tańca i jego artystyczne ukształtowanie. Zinterpretuj ten motyw, wykorzystując teksty kultury
- Mityzacja rzeczywistości w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie mitu na wybranych przykładach tekstów kultury
- „Postmodernistyczne” postrzeganie rzeczywistości. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów
- Świat wartości człowieka „nowoczesnego” w literaturze, malarstwie, filozofii i/lub muzyce. Przedstaw na wybranych przykładach
- Walka postu z karnawałem – dwie wizje rzeczywistości (zabawa i asceza). Omów zagadnienie na podstawie tekstów kultury
- Gest śmiechu w kulturze. Omów to zagadnienie na wybranych przykładach, interpretując dowolne teksty kultury
- Kicz i arcydzieło. Wyjaśnij na przykładach mechanizm żywotności i funkcjonowania w kulturze literackiej utworów o różnej wartości artystycznej
- Jednostka a wspólnota (narodowa, lokalna itp.). Rozważ problem na wybranych przykładach
- Mit w kulturze współczesnej. Omów zjawisko przekształcania mitycznych imaginariów w wybranych tekstach kultury
- Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki. Scharakteryzuj wybrane zagadnienia
Zagadnienia do egzaminu dyplomowego na kierunku filologia polska Językoznawstwo – studia drugiego stopnia
- Różne definicje języka
- Objaśnij terminy: językoznawstwo diachroniczne i językoznawstwo synchroniczne
- Język polski a rodzina języków słowiańskich
- Struktura systemu językowego (hierarchiczna budowa języka)
- Funkcje języka
- Wybrane paradygmaty współczesnego językoznawstwa (krótka charakterystyka)
- Pragmatyka. Teoria aktów mowy
- Przedmiot badań semantyki
- Typologia współczesnej polszczyzny
- Neologizm a neosemantyzm
- Typologie odmian polszczyzny: historyczne (Klemensiewicz, Urbańczyk), współczesne (Gajda, Bartmiński, Markowski, inne).
- Typologie odmian funkcjonalnych polszczyzny (szkoła warszawska, opolska, lubelska).
- Zróżnicowanie regionalne polszczyzny w aspekcie diachronicznym. Geneza terytorialnych odmian języka, mechanizmy regionalizacji języka.
- Początki i przemiany polskiego stylu naukowego. Formowanie się terminologii naukowej w zakresie gramatyki i nauk matematyczno-przyrodniczych.
- Ciągłość i zmiana - rozwój stylu urzędowo-prawnego w polszczyźnie; cechy stylowe. Terminologia prawnicza jako wykładnik stylu.
- Styl publicystyczny – uwarunkowania rozwoju. Styl , cechy stylowe dawnych tekstów publicystycznych.
- Rozwój polskiego stylu retorycznego. Oracje jako gatunek retoryczny związanej z kształtowaniem się demokracji szlacheckiej.
- Kształtowanie się i rozwój stylu religijnego w historii języka polskiego, zróżnicowanie odmian stylowych. Polski styl biblijny.
- Kształtowanie się stylu potocznego i jego cech stylowych. Słownictwo potoczne różnych zakresów tematycznych.
- Socjolektalne zróżnicowanie polszczyzny dawnej i współczesnej.
- Tendencje rozwojowe polszczyzny po 1945 r.
- Pragmalingwistyka jako metoda badawcza (założenia, podstawy, terminy, reprezentywne stanowiska badawcze)
- Językoznawstwo historycznoporównawcze .
- Stylistyka językoznawcza i jej metody (stylistyka funkcjonalna, pragmatyczna, kognitywna; styl wobec gatunku, dyskursu).
- Stylizacje językowe, intertekstualność w badaniach stylistycznych.
- Językoznawstwo antropologiczno-kulturowe (lingwistyka kulturowa, etnolingwistyka).
- Językoznawstwo kognitywne.
- Metody badawcze semantyki strukturalnej i kognitywnej.
- Metody badań socjolingwistycznych.
- Onomastyka jako metoda badawcza. Onomastyka literacka, onomastyka medialna.
- Genologia lingwistyczna.
- Tekst, gatunek, dyskurs.
- Zewnętrzne i wewnątrzjęzykowe przyczyny przemian współczesnej polszczyzny.
- Przemiany leksyki współczesnej: główne zjawiska, tendencje rozwojowe w kontekście zmian kulturowych.
- Tendencje rozwojowe we współczesnej frazeologii.
- Język w komunikowaniu masowym - współczesne zmiany, tendencje rozwojowe.
- Style funkcjonalne współczesnej polszczyzny - kategorie stylowe, przemiany.
Data dodania: 05 marca 2025